Rada ds. Uchodźców jest zobowiązana do badania sytuacji kobiet w kraju pochodzenia w kontekście ryzyka bycia ofiarami przemocy domowej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 30 stycznia 2020 r. sygn. IV SA/Wa 1480/19 uchylił zaskarżoną decyzję Rady do Spraw Uchodźców i orzekł, że:

Ustalenie, czy kobiety w Federacji Rosyjskiej stanowią grupę społeczną, wymaga precyzyjnego zbadania pozycji kobiet w państwie pochodzenia, w szczególności czy w danym państwie władze zezwalają na prześladowania.

Sprawa dotyczy kobiety – ofiary przemocy domowej ze strony członka rodziny, która ubiega się w Polsce o ochronę międzynarodową, powołując się na brak ochrony ze strony państwa w kraju pochodzenia (Federacja Rosyjska- Czeczenia). Ponieważ otrzymała negatywne decyzje zarówno w I jak i II instancji, sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który uchylił decyzję Rady ds. Uchodźców nakazując ponowne zbadanie sprawy.

Zdaniem WSA, w toku postępowania istotne jest: „ustalenie, czy strona żyła w społeczeństwie, w którym sankcjonuje się gorsze traktowanie kobiet niż mężczyzn, zarówno przez władze publiczne, jak i członków społeczeństwa, włączając w to członków rodzin. W takich okolicznościach, nawet jeśli pobudki podmiotu dopuszczającego się prześladowań podyktowane są względami osobistymi, możliwe jest przyjęcie spełnienia przesłanki prześladowania z powodu przynależności do grupy społecznej, bowiem sprawca prześladowań wie, że jego czyn pozostanie bezkarny.”

W przywołanym orzeczeniu Sąd wskazał, że słusznie Skarżąca podnosiła, iż zaniechanie wystąpienia przez Radę ds. Uchodźców do Wydziału Informacji o Krajach Pochodzenia Urzędu ds. Cudzoziemców o ustalenie informacji odnośnie realnej możliwości otrzymania pomocy przez kobiety będące ofiarami przemocy domowej oraz seksualnej w Czeczenii, w tym możliwości dokonywania przez nie wewnętrznej relokacji, narusza obowiązek podjęcia wszelkich możliwych czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Zdaniem WSA w Warszawie: „Ogólne, niczym niepoparte twierdzenia rady na temat sytuacji panującej w Czeczeni w zakresie przestrzegania praw człowieka w świetle zasygnalizowanych naruszeń (przemoc domowa kobiet, przemoc seksualna) są nieuprawnione i nie przystają do realiów niniejszej sprawy.” Reasumując, zdaniem składu orzekającego: „organ bez jednoznacznego ustalenia sytuacji kobiet w Czeczenii przedwcześnie uznał, że nie istniało żadne zindywidualizowane zagrożenie dla skarżącej.”

Wskazane orzeczenie jest istotne dla dalszej praktyki w sprawach azylowych ze względu na utrwalenie linii orzeczniczej dot. zobowiązania organów administracji do jednoznacznego ustalenia sytuacji kobiet w Czeczenii w kontekście badania zindywidualizowanego zagrożenia przed prześladowaniem lub doznaniem poważnej krzywdy przez wnioskodawczynię.

Pomoc prawna w sprawie świadczona była przez r.pr. Magdalenę Sadowską reprezentującą SIP.

Warto zwrócić też uwagę na wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 października 2019 r., wydany w sprawie cudzoziemki uciekającej z Czeczenii przed przemocą domową (sygn. akt IV SA/Wa 1457/19). To kolejny wyrok sądu wydany w tej sprawie – poprzedni nie został wykonany przez Radę ds. Uchodźców. WSA w Warszawie ponownie wskazał zatem, że Rada ds. Uchodźców musi zbadać, czy cudzoziemka należy do grupy społecznej ofiar przemocy domowej ze względu na ryzyko dokonania zabójstwa honorowego lub rozdzielenia z małoletnim synem. Analiza ta musi być oparta na aktualnych opracowaniach dotyczących sytuacji kobiet w kraju pochodzenia. Rada ma obowiązek zebrać te materiały z własnej inicjatywy oraz odnieść się do raportów organizacji międzynarodowych przywołanych przez cudzoziemkę. Lakonicznie stwierdzenia Rady dotyczące sytuacji kobiet w kraju pochodzenia – bez podania źródeł przytaczanych informacji – nie są wystarczające.


Udostępnij