Sąd Okręgowym w Olsztynie (Postanowienie z 3 kwietnia 2023 r., sygn. VII Kz 150/23), zdecydował o zwolnieniu ze strzeżonego ośrodka dla cudzoziemców uchodźczyni ze Sri Lanki. W sprawie tej złożyliśmy opinię przyjaciela sądu (amicus curiae).
Sąd zwalniając cudzoziemkę wskazał, że rozpatrując wniosek o przedłużenie pobytu w ośrodku strzeżonym w pierwszym rzędzie należy rozważyć zastosowanie środków wolnościowych, zaś detencja powinna być zawsze rozwiązaniem, po które sięga się w ostateczności.
Według sądu: „Należy podkreślić, że cudzoziemka została zatrzymana (…) i przebywa w strzeżonym ośrodku przeszło 5 miesięcy. Przy wydawaniu decyzji co do cudzoziemki zasadne jest wzięcie pod uwagę okoliczności, iż umieszczenie jej w ośrodku strzeżonym bez wątpienia pogarsza jej stan psychofizyczny. (…) Należy także podkreślić, że o nieskuteczności środków alternatywnych do detencji nie może a priori przesądzać fakt, że cudzoziemka nielegalnie przekroczyła granicę państwową Rzeczypospolitej Polskiej.”
Ponadto, w orzeczeniu wskazano, że: „nie bez znaczenia w okolicznościach tej sprawy jest również to, że postępowanie o udzielenie ochrony przedłuża się. W stosunku do skarżącej nadal nie dokonano niezbędnych czynności mających na celu ustalenie statusu skarżącej i przesłanek warunkujących jej wyjazd z kraju ojczystego”.
W opinii Przyjaciela Sądu wskazywaliśmy na niezasadności detencji cudzoziemki m.in. z uwagi na doznanie przez nią przemocy w kraju pochodzenia oraz niezawiniony przez nią brak jej przesłuchania w procedurze o udzielenie ochrony międzynarodowej, mimo że podstawą przedłużenia jej pobytu w strzeżonym ośrodku była konieczność zebrania z jej udziałem informacji, na których opiera się wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, a których uzyskanie bez zatrzymania byłoby niemożliwe.
Opinię przyjaciela sądu złożyła w imieniu SIP prawniczka Aleksandra Pulchny.