Specustawa, czyli prawo regulujące sytuację obywateli (-ek) Ukrainy w kontekście rosyjskiej inwazji, pokazuje, jak można reagować na kryzysy humanitarne i związane z nimi migracje. Nie jest to jednak prawo idealne.
Każdego dnia udzielając wsparcia prawnego uchodźcom i uchodźczyniom identyfikujemy nowe luki w prawie. Widzimy, które osoby i jakie sytuacje wymykają się systemowi. Choć wraz z innymi organizacjami społecznymi od początku próbowaliśmy na bieżąco alarmować polityków(-tyczki) o potrzebnych zmianach, nasze uwagi pozostały bez odpowiedzi.
Pomimo początkowego nikłego zainteresowania ze strony osób odpowiedzialnych za tworzenie prawa, nie składamy broni. W tym tygodniu razem z Polsko – Ukraińską Izbą Gospodarczą przedstawiliśmy ponownie rządowi nasze uwagi do specustawy. Kwestie, które poruszyliśmy dotyczą m.in.:
- objęcia przepisami ustawy także obywateli krajów trzecich, którzy tak jak Ukraińcy i Ukrainki uciekli z terytorium ogarniętego wojną,
- rozszerzenia prowadzonej ewidencji osób małoletnich również o dzieci posiadające opiekunów faktycznych niebędących ich rodzicami (np. dziecko, które przyjechało do Polski z ciocią, a rodzice pozostali w Ukrainie),
- niejasnej sytuacji prawnej członków rodzin, w których dzieci lub/i rodzice mają różne obywatelstwa, np. dzieci mają obywatelstwo ukraińskie, a rodzice (lub jedno z rodziców) obywatelstwo białoruskie lub rosyjskie. ! Aktualnie dzieci Ukraińców(-nek) z innym obywatelstwem nie są objęte specustawą,
- niezgodności specustawy z unijnymi przepisami o ochronie czasowej,
- przedłużających się i skomplikowanych procedur uznawania ukraińskich orzeczeń o niepełnosprawności,
- poprawy sytuacji osób z niepełnosprawnością, które wyjeżdżają na rehabilitację lub leczenie poza Polskę na dłuższy czas poprzez wprowadzenie rozwiązań zapobiegających utracie ich statusu z powodu wyjazdu (czasowego) z naszego kraju,
- braku skutecznego środka odwoławczego od odmowy udzielenia ochrony tymczasowej lub skorzystania z procedury łączenia rodzin.
Pełna lista zgłoszonych przez nas poprawek wraz z uzasadnieniem znajduje się TUTAJ 