Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w wyroku sądu administracyjnego wiążą organ, którego decyzja została uchylona. Organy administracyjne nie mogą ich ignorować.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 września 2022 r., sygn. IV SA/WA 876/22 uchylił decyzję Rady do Spraw Uchodźców oraz poprzedzającą ją decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w przedmiocie odmowy udzielenia ochrony międzynarodowej. 

Sprawa dotyczy obywatela Iraku, który ubiega się w Polsce o udzielenie ochrony międzynarodowej z uwagi na obawę przed prześladowaniami ze strony Państwa Islamskiego. Cudzoziemiec jest autorem publikacji, w których krytykuje islam oraz Państwo Islamskie. Organy już raz odmówiły cudzoziemcowi przyznania ochrony międzynarodowej. Cudzoziemiec zaskarżył decyzję Rady do Spraw Uchodźców do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wyrokiem z dnia 25 maja 2021 r., sygn. IV SA/Wa 2048, WSA uchylił decyzję Rady do Spraw Uchodźców, wskazując, że przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organ powinien ocenić wnioski dowodowe przedłożone przez cudzoziemca. Cudzoziemiec w toku sprawy wnosił o przeprowadzenie m.in. dowodu z jego ponownego przesłuchania z udziałem psychologa na okoliczność doświadczonej przemocy oraz z akt postępowania przed Szefem Urzędu do Spraw Cudzoziemców na okoliczność przyznania jego żonie statusu uchodźcy w Polsce. Cudzoziemiec wnosił również o przeprowadzenie dowodu z jego książek i publikacji na okoliczność publicznego wyrażania negatywnych opinii na temat partii kurdyjskiej oraz terroryzmu islamskiego.

Po uchyleniu decyzji przez Sąd Rada ponownie utrzymała w mocy decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców o odmowie udzielenia ochrony międzynarodowej. Sprawa po raz drugi trafiła do Sądu. Również tym razem WSA uchylił decyzję Rady do Spraw Uchodźców. Uchylono także poprzedzającą ją decyzję Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

W treści wyroku Sąd wskazał, że Rada nie zrealizowała wytycznych zawartych w wyroku WSA z dnia 25 maja 2021 r., sygn. IV SA/Wa 2048. WSA przypomniał, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wiążą organ, którego postępowanie było przedmiotem zaskarżenia. Rada wbrew zaleceniom Sądu nie oceniła wniosków dowodowych przedłożonych przez cudzoziemca. WSA podkreślił, iż powołane przez cudzoziemca dowody dotyczą okoliczności mających istotne znaczenie dla sprawy. 

WSA zwrócił uwagę, iż sam fakt przyznania ochrony międzynarodowej żonie cudzoziemca nie przesądza automatycznie o tym, że również wniosek cudzoziemca o udzielenie ochrony międzynarodowej jest zasadny, jednak należy:

  1. zbadać, czy powody, na które powołuje się żona cudzoziemca pokrywają się, chociażby w części z powodami wskazanymi we wniosku statusowym cudzoziemca;
  2. zbadać czy zeznania żony cudzoziemca co do zdarzeń na terytorium Iraku są spójne, chociażby w części, z zeznaniami cudzoziemca;
  3. dokonać oceny czy okoliczności, z powodu których przyznano status uchodźcy żonie cudzoziemca, jak i sam fakt wydania takiej decyzji, mogą wiązać się z poważnym ryzykiem doznania przez skarżącego poważnej krzywdy w razie powrotu do Iraku.

Sprawa ponownie trafi do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Organ powinien dopuścić dowody, o przeprowadzenie których wnosił cudzoziemiec, a także zgromadzić aktualne informacje o sytuacji w Iraku. 

Stowarzyszenie Interwencji Prawnej było przyłączone do sprawy przed WSA jako organizacja społeczna. 

Udostępnij