Sejm w dniu 26 stycznia 2023 r. uchwalił ustawę o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, dlatego razem z Fundacją Ocalenie złożyliśmy uwagi do ustawy i wysłaliśmy je do senatorów(-rek), którzy będą pracować nad ustawą w najbliższym czasie.
Zmiany uchwalone przez Sejm są zdecydowanie niekorzystne dla cudzoziemców(-mek), naruszają prawo UE oraz Europejską Konwencję Praw Człowieka i ograniczają podstawowe prawa cudzoziemców(-mek).
W naszych uwagach podkreśliliśmy, że:
1. Komendant Główny Straży Granicznej nie powinien być organem odwoławczym od decyzji organów Straży Granicznej dotyczących m.in. zobowiązania do powrotu, zgody na pobyt tolerowany i pobyt humanitarny oraz zakazów wjazdu, ponieważ będzie to stanowić naruszenie gwarancji dwuinstancyjności – zasada ta wymaga rozpatrzenia sprawy przez dwa niezależne organy, co w tej sytuacji nie ma miejsca. Doprowadzi to także do zmniejszenia efektywności procedur migracyjnych w Polsce, gdyż Komendant Główny Straży Granicznej będzie musiał wypracować sobie zupełnie nową praktykę orzeczniczą, którą przez wiele lat wypracował już sobie Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców.
2. Skrócenie terminu na wniesienie odwołania, przede wszystkim w zakresie wydania decyzji o zobowiązaniu do powrotu, może skutkować naruszeniem prawa do wniesienia skutecznego środka odwoławczego oraz naruszeniem Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i przedłużaniem postępowań. Nie sposób uznać, że przebywanie cudzoziemca(-mki) na terytorium Polski o 7 dni krócej miałoby zapobiec nie dającym się odwrócić negatywnym skutkom.
3. Jeśli decyzje powrotowe będą wykonywane pomimo złożenia przez cudzoziemca(-mkę) skargi do sądu administracyjnego, doprowadzi to do naruszenia prawa UE i pozbawienia cudzoziemców(-mek) prawa do skutecznego środka odwoławczego. Sprawi to także, że decyzje organów administracji w tym zakresie nie będą w żaden sposób weryfikowane przed wykonaniem jego deportacji.
4. Przedłużenie okresu pobytu cudzoziemca(-mki) w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców powyżej 12 miesięcy będzie naruszeniem prawa UE. Detencja cudzoziemców(-mek) powinna być stosowana tylko tak długo jak jest to konieczne i powinna mieć charakter środka ostatecznego. Dotychczas, co do zasady, cudzoziemcy(-mki) mogli przebywać w detencji orzeczonej na gruncie ustawy o cudzoziemcach przez maksymalny okres 12 miesięcy. Powyższa zmiana zdaje się mieć na celu legitymizowanie opieszałości działania organów administracji i przewlekłości postępowań powrotowych.
5. Decyzje o odmowie wjazdu i pobytu powinny być doręczane cudzoziemcom(-mkom). Niedoręczenie decyzji będzie niezgodne z prawem UE. Cudzoziemiec(-mka), wobec którego zostanie wydana taka decyzja, nie będzie miał(a) dostępu do skutecznego środka odwoławczego w tym postępowaniu.
6. Nie można pomijać zgody sądu, w nakazach wydawanych cudzoziemcom(-mkom) (którym odmówiono wjazdu na terytorium PL), dotyczących zamknięcia ich w pomieszczeniach lotniskowych, na okres do 7 dni. Pominięcie sądu w tej procedurze będzie wyrazem dowolnej decyzji Komendanta i tym samym będzie stanowić bezpodstawne pozbawienie wolności i naruszenie Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Pismo z uwagami, które wysłaliśmy do Senatu możecie przeczytać TUTAJ.
W kwestii skandalicznej nowelizacji interweniowaliśmy również, gdy zmiany były rozpatrywane przez Sejm. Mimo wszystko Sejm uchwalił ustawę niezgodną z prawem UE i naruszającą prawa cudzoziemców(-mek) przebywających w Polsce – teraz kierujemy nasze uwagi do Senatu.