Czeczeni w poważnym niebezpieczeństwie z powodu odmowy dostępu do procedury uchodźczej na granicy w Terespolu!
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Amnesty International i Stowarzyszenie Interwencji Prawnej z niepokojem przyjęły informację o losie młodego Czeczena, który na początku marca br. został przez władze białoruskie przymusowo odesłany na terytorium Federacji Rosyjskiej.
Według informacji przekazanych przez białoruską organizację Human Constanta, do której mężczyzna wcześniej zwrócił się po wsparcie opisując historię grożących mu w kraju prześladowań (oświadczenie HC tutaj),
przybył on do białoruskiego Brześcia na początku lutego 2018 r. Od tego czasu stawiał się na polskiej granicy w Terespolu 16 razy, bezskutecznie prosząc o objęcie go procedurą o udzielenie ochrony międzynarodowej. 26 lutego 2018 r. został zatrzymany wraz z innym obywatelem rosyjskim, którego dane nie są znane organizacji HC, w związku z desperacką próbą nielegalnego przekroczenia białorusko-polskiej granicy. 2 marca 2018 r. został deportowany z Białorusi do Rosji, a jego dalsze losy pozostają nieznane.
Zdarzenie to jest kolejnym przypadkiem przekazania przez władze białoruskie do Rosji mieszkańca Czeczenii, w rezultacie którego mogło dojść do poważnych naruszeń praw odesłanej osoby w związku z dramatycznym stanem praw człowieka w Czeczenii. Sytuacja taka miała miejsce m.in. w przypadku Imrana Salamova, który 8 razy próbował złożyć wniosek o ochronę na przejściu granicznym w Terespolu, zanim we wrześniu 2017 r. został deportowany z terytorium Białorusi. Wkrótce po powrocie do Rosji mężczyzna zaginął. Szerzej o sprawie pisało Amnesty International tutaj.
Nasze organizacje w żadnym wypadku nie pochwalają prób nielegalnego przekroczenia granicy. Należy jednak podkreślić, że mężczyzna ów wcześniej 16 razy usiłował wjechać do Polski legalnie, korzystając z prawa złożenia wniosku o objęcie ochroną międzynarodową. Zachodzi zatem duże prawdopodobieństwo, że do tego desperackiego kroku pchnęło go bezprawne działanie Straży Granicznej, konsekwentnie odmawiającej przyjęcia od niego wniosku o ochronę.
W tym miejscu należy podkreślić, że w 2017 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w kilkunastu sprawach dotyczących odmów wjazdu na przejściu granicznym w Terespolu, uwzględnił skargi cudzoziemców uznając, że decyzje o odmowie wjazdu były nieprawidłowe[1]. Również Europejski Trybunału Praw Człowieka w ostatnich miesiącach zakomunikował polskiemu rządowi kilka spraw dotyczących odmów wjazdu na granicy[2]. Pragniemy po raz kolejny podkreślić, że uniemożliwienie przez polskie władze złożenia wniosku o ochronę międzynarodową osobom uciekającym przed prześladowaniami w Czeczenii, naraża te osoby na skrajne niebezpieczeństwo w przypadku ich przymusowego odesłania do Rosji z terytorium Białorusi.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Amnesty International i Stowarzyszenie Interwencji Prawnej wystąpiły do Komendy Głównej Straży Granicznej oraz do Rzecznika Praw Obywatelskich z prośbą o przeprowadzenie kontroli prawidłowości prowadzonych procedur w sprawach o udzielenie ochrony międzynarodowej na polsko-białoruskim przejściu granicznym w Brześciu-Terespolu.
[1] https://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/straz-graniczna-przed-sadem-procesy-za-odmowy-uchodzcom-wjazdu,811669.html, http://www.hfhr.pl/wsa-w-kolejnej-sprawie-uwzglednil-skarge-cudzoziemca-na-decyzje-o-odmowie-wjazdu-do-polski/
[2] http://www.hfhr.pl/etpc-zakomunikowal-polskiemu-rzadowi-skargi-dotyczace-odmowy-wjazdu-uchodzcom-w-terespolu/