Sekcja Wolność we współpracy z Uniwersytecką Kliniką art. 42 k.k.w. udziela porad i informacji prawnych więźniom w odpowiedzi na ich listy.

Prowadzimy bieżący monitoring więzień oraz polityki penitencjarnej. Gromadzimy wiedzę o sytuacji w polskich zakładach karnych. Wraz ze środowiskiem naukowym opracowujemy opinie i analizy.

W razie naruszenia praw podstawowych więźniów podejmujemy interwencje do władz państwowych. Działa na rzecz zmiany błędnych przepisów i praktyki ich stosowania przedkładając swoje stanowisko lub opinię prawną.

Sukcesy

Śmierć aresztanta – rząd polski przyznał się do zaniedbań

Od 2007 r. SIP prowadził sprawę śmierci Sebastiana w AŚ w Tarnowskich Górach, najpierw przed polskim wymiarem sprawiedliwości a następnie przed Trybunałem w Strasburgu.

W dniu 21 stycznia br. w drodze decyzji Trybunał uznał że Polska naruszyła prawo do życia aresztowanego przez to, że nie zapewniła skutecznego śledztwa w sprawie jego śmierci ani postępowania przed sądem. Uznał, że sprawiedliwości nie stało się zadość i pokrzywdzeni – rodzice oraz siostra zmarłego – pozostają w niewiedzy jak i dlaczego zmarł Sebastian. Ludzie, którzy się do niej przyczynili nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności.

Z okoliczności i dowodów w sprawie wynikało, że Służba Więzienna umieściła aresztowanego w nieodpowiedniej celi, w której przebywali skłonni do przemocy i znęcania się aresztowani. Nie uwzględniła, że z uwagi na swoje cechy Sebastian może stać się ich potencjalną ofiarą. Prawdopodobnie tak się stało. Przyczyną śmierci było zatrucie. Także reakcja SW na pogarszającą się kondycję skazanego była zbyt opieszała, tak, że interwencja medyczna okazała się bezskuteczna.

Śledztwo prowadzone przez prokuratora było tendencyjne i nieadekwatne do wagi oraz trudności sprawy. Polski sąd nie znalazł podstaw, aby je kontynuować. Jedyną szansą na sprawiedliwość i prawdę było złożenie skargi do ETPC. Postępowanie przed Trybunałem trwało przez siedem lat. W ciągu tego czasu zmarli rodzice Sebastian, których Trybunał uznał za ofiary naruszenia Konwencji. Sukcesem było nadanie siostrze ciotecznej aresztowanego statusu pokrzywdzonego.

W skardze “Parkitny przeciwko Polsce” (3529/14) zarzucaliśmy naruszenie prawa do życia w aspekcie materialnym – to znaczy, że zaniechanie i niedopełnienie obowiązków przez SW doprowadziło do śmierci Sebastiana. Jednak Trybunał nie doszukał się tej przyczyny. Zarzucaliśmy też naruszenie prawa do sądu – jako pochodnej nieskutecznego śledztwa. Zarzuciliśmy naruszenie art. 3, który chroni wolność od nieludzkiego i poniżającego traktowania, gdyż rodzice Sebastiana doświadczali cierpień, poniżenia w trakcie nieudolnego śledztwa. Trybunał nie wypowiedział się czy było naruszenie czy nie.

Rząd polski w drodze deklaracji jednostronnej zobowiązał się do wypłaty zadośćuczynienia w kwocie 15 tys. euro.

Publikacje Sekcji Wolność


Projekty

Projekt “Watch 24”

Okres trwania: Luty 2009-Marzec 2011
Kwota dofinansowania: 80.000 $

Cele projektu:

  1. Wzmocnienie gwarancji i standardów postępowania z więźniami oraz pomoc w realizacji ich praw i poszanowania ich wolności.
  2. Promowanie i badanie polityki readaptacji skazanych.

Działania:

  • Poradnictwo prawne i okołoprawne dla skazanych. Zakres porad obejmuje sprawy, które bezpośrednio wynikają z pozbawienia wolności i wpływają na status prawny oraz społeczny skazanych (sprawy cywilne, rodzinne, karne, realizacja praw z art. 102 kkw).
  • Monitoring jednostek penitencjarnych.
  • Spotkania eksperckie i spotkania Koalicji „Porozumienie na rzecz wprowadzania OPCAT”.
  • Analiza polskiego systemu postpenitencjarnego i polityki prowadzonej w tym zakresie.
  • Promowanie modelu przygotowywania więźniów do zwolnienia i wspierania ich działań podejmowanych już po nim.

Efekty:

Projekt był finansowany przez Open Society Institute Budapest.

Projekt „Watch More” – kontynuacja działań strażniczych w więzieniach

Okres trwania: Luty 2012-czerwiec 2014
Kwota dofinansowania: 94.700 $

Cele projektu:

  1. Czuwanie nad przestrzeganiem praw więźniów, zwłaszcza więźniów należących do szczególnych kategorii podatnych na ryzyko niehumanitarnego traktowania (więźniów długoterminowych, w tym dożywotnio pozbawionych wolności oraz tzw. niebezpiecznych).
  2. Wzmocnienie gwarancji ochrony więźniów w postępowaniu wykonawczym oraz przed sądami penitencjarnymi, cywilnymi i administracyjnymi lub organami postępowania wykonawczego, jak również wzmocnienie odpowiedzialności cywilnej więźniów poprzez prowadzenie spraw precedensowych przed sądami penitencjarnymi i cywilnymi.
  3. Monitorowanie, wspieranie i uzupełnianie funkcji Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT).

Działania:

  • Monitorowanie warunków uwięzienia i postępowania z więźniami, w szczególności poprzez wizytacje jednostek penitencjarnych oraz badanie skarg więźniów,
  • Udzielanie skazanym porad prawnych z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, karnego wykonawczego, a następnie identyfikujemy sprawy precedensowe (ważnych dla osiągnięcia pozytywnej zmiany i ukształtowania dobrej praktyki) i prowadzimy je przed sądami lub organami postępowania wykonawczego,
  • Monitorowanie organizacji, sposobu działania i efektów pracy Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur (KMPT) oraz wspieranie go w wykonywaniu przez niego funkcji prewencyjnej poprzez konsultowanie metod i narzędzi pracy, przygotowywanie stanowisk, opinii i ekspertyz, popieraniu jego zaleceń, organizację wspólnych seminariów i konferencji.

Realizujemy trzy komponenty:

  1. Monitoring warunków uwięzienia i postępowania z więźniami.
  2. Badanie skarg więźniów.
  3. Monitoring działania KMP i asystowanie mu.

Efekty:

  • Ustalenia co do wykonania kary dożywotniego pozbawienia wolności w 12 polskich więzieniach (Czarne, Sieradz, Sztum, Płock, Wronki, Strzelce Opolskie nr 1, Grudziądz nr 1, Racibórz, Kamińsk, Włocławek, Wrocław nr 1, Goleniów); przeprowadzenie wywiadów z 44 funkcjonariuszami więziennymi i 93 skazanymi;
  • Założenie zespołu badawczego ds. więźniów dożywotnich we współpracy z Katedrą Kryminologii i Polityki Kryminalnej UW;
  • Ustalenia co do postępowania z więźniami “niebezpiecznymi” w 7 oddziałach o specjalnych zabezpieczeniach (w ZK Tarnów, Rzeszów, Wołów, Sztum, Włocławek, Barczewo i AŚ Lublin); przeprowadzenie wywiadów z 22 funkcjonariuszami więziennymi i 22 więźniami “niebezpiecznymi” oraz analiza 45 akt osobowych
  • Publikacje z badań nad wykonaniem kdpw i postępowania z więźniami “niebezpiecznymi”
    M. Niełaczna, Sprawiedliwość skrajna. Dożywotnie więzienie, maksymalne zabezpieczenie,
    M. Markowska, M. Niełaczna, Skazani na dożywotnie więzienie. Niezbędnik informacyjny,
  • Udzielenie 773 porad prawnych skazanym bezpośrednio w warszawskich aresztach śledczych i zapoznanie się z 723 listami skazanych piszących z całej Polski do Stowarzyszenia
  • Wystąpienie do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ze sprawą Łukasz Z. przeciwko Polsce, skarga nr 50868/12. W sprawie Strony zawarły ugodę;
  • Wystąpienie do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ze sprawą Sebastian P. przeciwko Polsce, skarga nr 3529/14; sprawa w toku.

Projekt był finansowany przez Open Society Institute Budapest.

Stowarzyszenie jako partner Uniwersytetu Warszawskiego – współpraca z Katedrą Kryminologii i Polityki Kryminalnej oraz z “Kliniką art. 42 Kkw”

W okresie 01.04.2008 –31.08.2011 Stowarzyszenie było jednym z partnerów projektu “Klinika artykułu 42 Kkw” realizowanego w Katedrze Kryminologii i Polityki Kryminalnej Uniwersytetu Warszawskiego, współfinansowanego przez Fundusz TRUST for Civil Society in Central and Eastern Europe.

Nasza rola polegała na zapewnieniu ekspertów biorących udział w seminariach i warsztatach dla studentów Kliniki, w szczególności – w warsztatach z zakresu monitoringu więzień oraz mediacji i sprawiedliwości naprawczej po wyroku. W warsztatach wzięli udział dr Witold Klaus w temacie zapobiegania różnym postaciom nieludzkiego traktowania więźniów oraz dr Paweł Waszkiewicz w temacie mediacji jako takiej i tej, po wyroku.

W ramach współpracy opracowaliśmy dla studentów Kliniki skrypt dotyczący monitoringu i działań strażniczych. Zaprosiliśmy ich także do udziału w realizowanym przez nas monitoringu jednostek penitencjarnych pt.:

  • Realizacja przez władze polskie zaleceń Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom (CPT);
  • Postępowanie ze skazanymi przy przyjęciu do zakładu karnego w celu odbycia kary pozbawienia wolności;
  • Najstarsze jednostki penitencjarne.

Stowarzyszenie współorganizowało także następujące ogólnopolskie konferencje i debaty:

  • 24.10.2008 r. konferencja pt. „Znaczenie i rola studenckich Klinik prawa w wykonaniu kary pozbawienia wolności. Jak działa art. 42 Kkw?”, w celu promowania idei zajęć klinicznych, także we współpracy z organizacjami pozarządowymi. Nasi członkowie byli autorami przedkonferencyjnej publikacji Kliniki „Dobre praktyki. Klinika artykułu 42 Kkw”;
  • 28.11.2008 r. debata pt. „Zapobieganie przemocy i nagłym wypadkom w więzieniach. Gwarancje i strategie postępowania z więźniami przez personel więzienny” z udziałem przedstawiciela BRPO, pracowników naukowych i więzienników;
  • 22.01.2010 r. debata pt. „Udział czynnika społecznego w postępowaniu przed sądami penitencjarnymi” z udziałem przewodniczących wydziałów penitencjarnych, przedstawiciela Biura Rzecznika Praw Obywatelskich [dalej: BRPO], prawnika Fundacji Helsińskiej, pracowników naukowych i studentów;
  • 23.03.2011 r. konferencja pt. „Zmiany za murami? Stosowanie standardów postępowania z więźniami w Polsce”.

Nasza współpraca z Katedrą Kryminologii i Polityki Kryminalnej oraz z Kliniką art. 42 kkw trwa nadal (zob. SIP jako partner Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej i Ośrodka Badań Praw Człowieka IPSiR Uniwersytet Warszawski). W efekcie zaszczepiliśmy w studentach „bakcyla” strażniczego i pokazaliśmy im, że dobrym sposobem na życie zawodowe jest praca w III sektorze.

Monitoring realizacji zaleceń CPT przez władze polskie

grantodawca: Fundacja “Fundusz Współpracy” Jednostka Finansująco-Kontraktująca. Środki Przejściowe 2005 “Podnoszenie świadomości społecznej i wzmocnienie rzecznictwa oraz działań monitorujących organizacji pozarządowych” – Schemat Grantowy
termin realizacji: 1 lutego 2007 – 30 listopada 2008
kwota dofinansowania: 22.381,3 EUR
krótki opis projektu(cele, główne działania, rezultaty – po zakończeniu):

Celem projektu jest monitoring realizacji zaleceń Komitetu Zapobiegania Torturom (CPT) przez władze polskie w odniesieniu do jednostek penitencjarnych; zbadanie powodów, które uniemożliwiły Polsce spełnienie tych zaleceń. Odbiorcami projektu będą polskie władze (więziennictwo, MS i RPO), studenci oraz pośrednio osoby pozbawione wolności. W ramach projektu przeprowadzone zostaną badania stopnia realizacji przez polskie władze zaleceń CPT oraz sprawdzone będzie, jak zalecenia te są odbierane przez funkcjonariuszy służby więziennej i w jaki sposób wpływają na ich pracę. Ich wyniki zostaną wydane w formie publikacji. Projekt będzie realizowany wspólnie przez Stowarzyszenie Interwencji Prawnej oraz Ośrodek Badań Praw Człowieka przy Katedrze Kryminologii i Polityki Karnej Uniwersytetu Warszawskiego. Badania będą polegały na:

  • zebraniu informacji na temat Komitetu, jego wizytacji w polskich jednostkach penitencjarnych oraz ich wyników; informacje zostaną zebrane w oparciu o analizę raportów CPT z wizytacji w Polsce w latach: 1996, 2000, 2004;
  • opracowanie raportu nt. zaleceń formułowanych wobec polskiego więziennictwa przez CPT; jest to niezbędny etap badań, który pozwoli na określenie konkretnych zobowiązań Polski wobec CPT dotyczących poprawy warunków pozbawienia wolności i sposobu traktowania więźniów;
  • stworzeniu narzędzi badawczych do przeprowadzenia monitoringu jednostek penitencjarnych wizytowanych przez CPT (plan monitoringu wraz z pomocniczą ankietą badawczą); w oparciu o plan monitoringu (obserwacji) zespoły badawcze złożone ze studentów i opiekuna badań będą monitorowały czy zalecenia Komitetu zostały wprowadzone i w jakim zakresie, a jeśli nie, to jakie są powody braków;
  • stworzeniu narzędzi badawczych w celu zbadania opinii funkcjonariuszy i władz publicznych na temat Komitetu (wywiad fokusowy); wiadomości uzyskane w drodze wywiadów ze Służbą Więzienną uzupełnia wiedze o CPT – czym jest Komitet w opinii głównych adresatów jego uwag i rekomendacji, czy działa skutecznie, czy metodologia, która stosuje pozwala mu na poznanie wizytowanych więzień i działanie na rzecz poprawy warunków izolacji?
  • przeprowadzeniu monitoringu 8 jednostek penitencjarnych przy zaangażowaniu studentów UW w oparciu o przygotowany wcześniej plan monitoringu i harmonogram; monitoring będą przeprowadzać dwa zespoły badawcze złożone z przeszkolonych i przygotowanych studentów oraz opiekunów badawczych; obserwacja jednostki i przeprowadzanie wywiadów – w zależności od wielkości więzienia – będzie trwała 2-3 dni.

Wyniki badań zostaną opracowane i opublikowane w dwóch raportach. będą upowszechnione na końcowej konferencji ogólnopolskiej oraz poprzez rozesłanie raportów do władz polskich, do władz więziennych, środowisk akademickich oraz CPT.

koordynator: Maria Niełaczna

Monitoring – innowacyjna forma rzecznictwa obywatelskiego

grantodawca: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej – Fundusz Inicjatyw Obywatelskich
termin realizacji: lipiec – grudzień 2008
kwota dofinansowania: 49 249 zł

krótki opis projektu:

Celem projektu jest poprawienie sytuacji osób pozbawionych wolności i przebywających w jednostkach penitencjarnych poprzez rozpropagowanie mechanizmu zapobiegawczego, jakim jest monitoring, prowadzony przez instytucje niezależne od Służby Więziennej, w szczególności organizacje pozarządowe i środowisko akademickie (naukowe) oraz wdrożenie tej innowacyjne formy rzecznictwa obywatelskiego.

Projekt obejmuje powiązane ze sobą i dopełniające się działania:

  • monitoringi jednostek penitencjarnych przez grupę akademickich ekspertów z udziałem studentów z “Kliniki art. 42 k.k.w.” oraz Naukowego Koła Resocjalizacji IPSiR UW. Celem tej części przedsięwzięcia jest z jednej strony zaszczepienie modelu regularnego monitoringu (wizytacji) więzień (lub innych miejsc pozbawienia wolności) przez środowiska akademickie i organizacje pozarządowe jako innowacyjnej formy rzecznictwa obywatelskiego, który służy poprawie warunków pozbawienia wolności i wsparcie władz publicznych w drodze konsultacji i komentarzy;
  • opracowanie raportów z monitoringu wraz z zaleceniami i ich publikacja. Celem tej części przedsięwzięcia jest upowszechnienie pozytywnych rezultatów monitoringu i utrwalenie “dobrych praktyk” formułowania zaleceń i kontynuowania dialogu z władzami publicznymi;
  • organizacja obozu naukowego dla studentów w celu głębszego zbadania jednego z obszarów funkcjonowania jednostki penitencjarnej w aspekcie przestrzegania międzynarodowych standardów. Celem tej części przedsięwzięcia jest pogłębienie możliwości poznania warunków pozbawienia wolności i jednocześnie warunków pracy personelu więziennego w świetle międzynarodowych standardów;
  • opracowanie “dobrych praktyk” w zakresie monitoringu przez niezależne podmioty i współpracy środowiska akademickiego i studenckiego z władzami publicznymi (władze więzienne i sędziowie penitencjarni); celem tej części przedsięwzięcia jest dostarczenie obydwu grupom skutecznego narzędzia do realizacji zadań związanych z zapobieganiem niewłaściwemu traktowaniu więźniów i realizacji zobowiązań wypływających z OPCAT;
  • organizacja cyklu spotkań grupy akademickich ekspertów w celu opracowania modelowego rozwiązania zakresu i sposobu wizytacji więzień; celem tej części przedsięwzięcia jest promowanie i wzmocnienie “dobrych praktyk” w temacie wizytacji zapobiegawczych (które leżą w obowiązkach Krajowego Mechanizmu Prewencji) oraz realizacja zasady pomocniczości i współpracy z władzami publicznymi.

koordynator: Witold Klaus

Kompensata dla ofiar przestępstw – prawo a praktyka

grantodawca: Fundacja im. Stefana Batorego
termin realizacji:1 listopada 2006 – 31 października 2007
kwota dofinansowania: 39 950 zł
krótki opis projektu(cele, główne działania, rezultaty – po zakończeniu):

W październiku 2007 r. zakończyliśmy program monitoringowo – badawczy “Kompensata dla ofiar przestępstw – prawo i praktyka”. Projekt dotyczył działania ustawy o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych przestępstw umyślnych uchwalonej w dniu 7 lipca 2005 r. (Dz. U. z dnia 6 września 2005 r.). Celem ustawy jest powołanie w ramach struktur państwowych funduszu na rzecz pomocy ofiar dla niektórych przestępstw umyślnych i poprzez określenie warunków udzielania rekompensaty, faktyczne wypłacanie go pokrzywdzonym lub osobom uprawnionym (najbliższym). Chcieliśmy zbadać w jaki sposób władze publiczne, w szczególności sądy, wypełniają tę rolę, czyli skontrolować sposób wydatkowania środków finansowych Skarbu Państwa. Ponieważ ustawa realizuje jeden z priorytetowych celów postępowania karnego i wymiaru sprawiedliwości, jakim jest uwzględnienie prawnie chronionych interesów ofiary (art. 2 §1 pkt 3 k.p.k.), chcieliśmy zbadać na ile uregulowania przyjęte w ustawie oraz ich stosowanie sprzyjają osobom pokrzywdzonym w uzyskaniu “sprawiedliwej i odpowiedniej” kompensaty, czyli jak ustawa chroni interesy i prawa pokrzywdzonego.

Badania polegały na:

  • opracowaniu analizy prawnej ustawy (dostępna na stronie SIP);
  • analizie akt sądowych w sprawach kompensacyjnych według opracowanej przez Zespół badawczy ankiety;
  • przeprowadzeniu wywiadów z pracownikami wymiaru sprawiedliwości: sędziami wydziałów cywilnych oraz prokuratorami.

Badaniu akt sądowych towarzyszyły następujące pytania:

  1. czy środki przeznaczone na rekompensaty dla ofiar są przekazywane efektywnie i zgodnie z przepisami prawa,
  2. czy środki są przekazywane na czas i w jakich kwotach,
  3. kto i jak podejmuje decyzje o ich bieżącym wydatkowaniu,
  4. czy wydatkowanie to jest racjonalne,
  5. jak jest zagwarantowana realizacja interesów SP oraz osób uprawnionych na mocy ustawy,
  6. czy w związku z tym możliwość, jaką daje ustawa, istotnie wpisuje się w generalny, ogólnopolski system pomocy ofiarom przestępstw.

Łącznie zostało przebadanych 143 sprawy. Wyniki badań zarówno akt sądowych jak i przeprowadzonych wywiadów zostały opublikowane w raporcie i upowszechnione w ogólnopolskiej konferencji w dniu 30 października 2007 r. organizowanej przez Stowarzyszenie Interwencji Prawnej i Polskie Towarzystwo Kryminologiczne im. prof. Stanisława Batawii.

Skład Zespołu badawczego: prof. Dobrochna Wójcik (Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Polskie Towarzystwo Kryminologiczne im. prof. St. Batawii), dr Michał Fajst (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego), Witold Klaus (Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk) oraz mec. Maria Niełaczna (Stowarzyszenie Interwencji Prawnej).

Kampania edukacyjno-informacyjna na rzecz osób pokrzywdzonych przestępstwem

logo-ms

Projekt finansowany z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej (www.pokrzywdzeni.gov.pl) w zakresie organizowania oraz przeprowadzania akcji i przedsięwzięć informacyjnych oraz edukacyjnych dotyczących praw osób pokrzywdzonych przestępstwem, a także organizowania szkoleń, konferencji, seminariów i spotkań poświęconych prawom sytuacji oraz potrzebom osób pokrzywdzonych przestępstwem.

Czas realizacji: 10-12.2015
Grantodawca: Ministerstwo Sprawiedliwości
Realizatorzy:

Stowarzyszenie Interwencji Prawnej, Stowarzyszenie Pryzmat, Krakowskie Forum Organizacji Społecznych KRAFOS, Instytut Psychologii Zdrowia PTP, Poznańskie Centrum Profilaktyki Społecznej, Stowarzyszenie OVUM, Stowarzyszenie „Nowy Horyzont”

W ramach Projektu planowane jest:

  • prowadzenie kampanii promocyjnych zwiększających świadomość społeczną pokrzywdzonych,
  • prowadzenie kampanii edukacyjnych i informacyjnych (w tym skierowanych do grup szczególnie wrażliwych na wiktymizację, takich m.in. jak młodzież, osoby starsze czy migranci),
  • szkolenia i warsztaty dla profesjonalistów
  • warsztaty dla młodzieży,
  • szkolenia dla seniorów,
  • konferencje naukowe.

Główne cele działań proponowanych w Projekcie to:

  1. Podniesienie świadomości prawnej społeczeństwa w zakresie praw i form pomocy, przysługujących osobom pokrzywdzonym przestępstwem,
  2. Promowanie wiedzy społeczeństwa o istnieniu i funkcjonowaniu różnych instytucji prawnych oraz instytucji publicznych działających na rzecz wsparcia dla ofiar przestępstw (w tym Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej), a tym samym poprawa efektywności działania tych instytucji,
  3. Zwiększenie wiedzy, świadomości i wrażliwości osób pracujących z pokrzywdzonymi, a poprzez to zwiększenie potencjału wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania na rzecz ochrony praw osób pokrzywdzonych przestępstwem w postępowaniu karnym,
  4. Umocnienie współpracy organizacji pozarządowych z państwowymi i samorządowymi instytucjami zajmującymi się szeroko pojętą problematyką pokrzywdzonych przestępstwami.
  5. Zwiększenie wiedzy i zainteresowania problematyką osób pokrzywdzonych przestępstwem w środowiskach naukowych.

Koordynatorki: Dagmara Woźniakowska – Fajst, Magdalena Ramos-Smul