Główny Inspektoriat Sanitarny opublikował wytyczne dla podmiotów zatrudniających cudzoziemców przy pracach sezonowych w gospodarstwach rolniczych. Wytyczne wprowadzają szereg procedur, których musi przestrzegać zatrudniający cudzoziemca rolnik w trakcie zatrudnienia. Wszystkie procedury mają być zapewnione na koszt podmiotu zatrudniającego. Wytyczne mają na celu dopuszczenie pracowników cudzoziemskich do pracy jak najszybciej po przekroczeniu przez nich polskiej granicy, także w trakcie odbywania obowiązkowej kwarantanny.
Przypomnieć należy, że tzw. tarcza antykryzysowa 3.0 (w mocy od 16.05.2020 r.) wprowadziła znaczące ułatwienia w zatrudnianiu sezonowym,
min. poprzez możliwość powierzenia pracy sezonowej bez posiadania zezwolenia na pracę sezonową w następujących przypadkach:
✔️cudzoziemiec posiadał zezwolenie na pracę, o którym mowa w art. 88 ust. 1 lub ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (typ A i B), ważne po dniu 13 marca 2020 r.
✔️cudzoziemiec posiadał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy (zarejestrowane), w którym przynajmniej jeden dzień okresu pracy przypada po dniu 13 marca 2020 r
Obecne procedury umożliwiające dopuszczenie do pracy sezonowej cudzoziemca jeszcze w trakcie kwarantanny nakładają szereg obowiązków zarówno na pracodawcę jak i pracownika.
Procedury zapobiegawcze między innymi obejmują:
– przewóz pracownika sezonowego z granicy do konkretnego gospodarstwa rolnego ma odbywać się transportem zorganizowanym (bus) lub transportem zapewnionym przez rolnika i nie może przekroczyć 24 godzin od momentu przekroczenia granicy RP,
– po przybyciu na miejsce pracy pracownik musi poddać się badaniu testem PCR ( UWAGA! Ministerstwo Rolnictwa zapowiedziało, że pokryje koszty tego badania)
– przewieziony pracownik sezonowy odbywa 14-dniową kwarantannę na terenie gospodarstwa i ma możliwość świadczenia pracy pod warunkiem całkowitego zakazu opuszczania gospodarstwa w okresie odbywania kwarantanny;
– pracodawca obowiązany jest dostarczyć pracownikowi pisemną informację nt. jego obowiązków, zasad kwarantanny, postępowania w przypadku zachorowania (w dwóch wersjach: po polsku i w języku ojczystym pracownika)
– w przypadku, gdy rolnik chciałby zwolnić pracownika sezonowego z dalszej części obowiązku odbywania kwarantanny, może najwcześniej w 7 dniu kwarantanny pobrać pracownikowi wymaz do badania PCR (koszt badania pokrywa rolnik);
– zapewnienie osobom kwarantannowanym odpowiednich warunków zakwaterowania poprzez wydzielenie oddzielnych kwater (oddzielne wejścia) dla niewielkich grup osób – do max. 10 pracowników oraz zapewnienie pełnych węzłów sanitarnych, wyłączenie z użytkowania pomieszczenia, w których mogą tworzyć się skupiska ludzi takie jak wspólne sale telewizyjne, stołówki;
– podczas pobytu pracownik sezonowy w gospodarstwie musi mieć zapewniony bieżący dostęp do wody, mydła, środków do dezynfekcji rąk, papieru higienicznego jednorazowego.
UWAGA! Złamanie obowiązku odbycia kwarantanny grozi pracownikowi nią objętemu karą w wysokości do 30 tys. zł (ok. 7 100 USD, 6 600 EUR, 190 840 UAH);
Procedury ograniczające rozpowszechnienie się wirusa obejmują zapewnienie zatrudnionym cudzoziemcom:
– środków ochrony osobistej, w tym maseczek/ osłony ust, nosa w zależności od potrzeb i specyfiki pracy, rękawiczek ochronnych, środków do dezynfekcji rąk oraz do mycia i dezynfekcji powierzchni;
– pomiaru temperatury jest wykonywany u pracowników przynajmniej 1 raz dziennie (Uwaga! Na pomiar temperatury należy uzyskać zgodę pracownika)
– warunków pracy w gospodarstwie, które odbywają w niewielkich grupach, z zachowaniem co najmniej 1,5 metrowej odległości między pracownikami.
Procedury w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zakażenia koronawirusem u pracownika mają polegać na:
– obserwacji stanu zdrowia pracowników sezonowych
– w razie dodatniego przypadku, potwierdzonego badaniami, jak najszybsze opuszczenie gospodarstwa rolnego i odizolowanie w ramach izolacji instytucjonalnej,
– następnie ustalenie obszaru w obiekcie, w którym poruszał się i przebywał pracownik, przeprowadzenie rutynowego sprzątania tego obszaru, zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz zdezynfekowanie powierzchni dotykowych.
Nasz komentarz:
Procedury są odpowiedzią na rekomendacje przedsiębiorców z sektorów korzystających z pracy sezonowej, którzy żądali możliwości dopuszczenia do pracy pracowników sezonowych także w okresie kwarantanny. Nałożenie jednak na pracodawcę szeregu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnieniem pracownika, może w okresie oczywistego kryzysu gospodarki być zbyt dużym obciążeniem dla przedsiębiorców. Dobrze by było, gdyby niektóre z kosztów mógł przejąć Skarb Państwa, pamiętając o tym, iż rolnictwo stanowi gałąź gospodarki o kluczowym znaczeniu. Zapowiedź przejęcie kosztów badania PCR zapowiedziało Ministerstwo Rolnictwa- pozostaje czekać, czy ww. obietnice zostaną spełnione.
Wątpliwości budzi także szeroki zakres uprawnień Głównego Inspektora Sanitarnego w zakresie wydawania wiążących dla osób fizycznych i prawnych wytycznych. Na mocy art. 8a ust. 5 pkt 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej szef sanepidu lub upoważniona przez niego osoba może wydać zalecenia i wytyczne, które mogą dotyczyć osób fizycznych i prawnych. A zgodnie z nowo dodanym art. 8a ust. 8 tejże ustawy każdy, kto przybywa na terytorium RP, ma obowiązek się do nich stosować. Rodzi to słuszne wątpliwości w zakresie konstytucyjności ustawy udzielającej GIS tak szerokich uprawnień, które podnosił już także na początku stanu zagrożenia epidemicznego Rzecznik Praw Obywatelskich.