read in english

на русском

Praca

1. Czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę legalnie pracować w toku postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej (uchodźczego) bez konieczności uzyskiwania z Urzędu do Spraw Cudzoziemców zaświadczenia uprawniającego mnie do pracy w Polsce?

2. Rada do Spraw Uchodźców wydała w mojej sprawie negatywną decyzję uchodźczą, czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę pracować?

3. Czy mogę legalnie pracować?

4. Czy mogę pracować na podstawie wizy humanitarnej?

5. Mój pracodawca ma problemy finansowe w związku z koronawirusem. Jestem zatrudniony/a na podstawie umowy o pracę. Czy mogę ubiegać się o świadczenie postojowe?

6. Mój pracodawca ma problemy finansowe w trakcie koronawirusa. Jestem zatrudniony/a na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia, o dzieło). Czy mogę ubiegać się o świadczenie postojowe?

7. Pracuję na podstawie umowy o pracę. W związku z zamknięciem szkoły, przedszkola, klubu dziecięcego lub żłobka muszę opiekować się dzieckiem i nie mogę pracować. Czy przysługuje mi z tego tytułu jakaś rekompensata?

8. Pracowałem/am na podstawie umowy o pracę. Pracodawca nie wypłaca mi pełnego wynagrodzenia, mówiąc, że nie ma pieniędzy. Co mogę zrobić?

9. Pracowałem na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, nie otrzymałem/am umówionego wynagrodzenia. Mój zleceniodawca mówi, że nie ma pieniędzy. Jak w takiej sytuacji mam prawidłowo dochodzić o swoje, o co mam zadbać?

10. Czy pracodawca bez mojej zgody może wysłać mnie na przymusowy urlop wypoczynkowy lub urlop bezpłatny w związku z koronawirusem?

11. W związku z epidemią koronawirusa mój pracodawca nie ma dla mnie pracy. Byłem/am zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Jak może to wpłynąć na moją sytuację w pracy?

12. Czy w przypadku, gdy pracodawca zwolnił mnie z pracy mogę otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych i na jaki okres?

Dokumenty

13. Boję się, że ważność mojego Tymczasowego Zaświadczenia Tożsamości Cudzoziemca (TZTC) lub Karty Pobytu upłynie w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i nie będę mógł/mogła wyrobić nowych dokumentów.

Postępowania w urzędach

14. Dostałem/am negatywną decyzję w sprawie zezwolenia na pobyt w Polsce (pobyt czasowy, pobyt rezydenta długoterminowego UE, pobyt stały). Co mam zrobić?

15. Czy mogę złożyć odwołanie od negatywnej decyzji drogą elektroniczną?

16. Moja sprawa o zezwolenie na pobyt lub o zezwolenie na pracę w urzędzie trwa dłużej niż powinna. Co mogę zrobić?

Ogólne

17. Tarcza antykryzysowa przedłużyła mój legalny pobyt w Polsce. Czy mogę też podróżować po Unii Europejskiej?

18. Utraciłam pracę lub zmniejszono mi wynagrodzenie. Czy mogę ubiegać się o obniżkę czynszu za mieszkanie?

19. Czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę wrócić do swojego kraju?

20. Chcę załatwić sprawę urzędową nie wychodząc z domu. Czy mogę to zrobić?

21. Otrzymałem negatywną decyzję w sprawie o udzielenie ochrony międzynarodowej, jak długo będę otrzymywał pomoc socjalną i opiekę medyczną?


Praca

1. Czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę legalnie pracować w toku postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej (uchodźczego) bez konieczności uzyskiwania z Urzędu do Spraw Cudzoziemców zaświadczenia uprawniającego mnie do pracy w Polsce?

Niestety nie. Aby móc legalnie podjąć pracę w toku postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej (uchodźczego) niezbędne jest uzyskanie od Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców zaświadczenia, które potwierdza, że sprawa dotycząca udzielenia ochrony międzynarodowej nie została zakończona w terminie 6 miesięcy i opóźnienie nie nastąpiło z winy wnioskodawcy.

Tarcza antykryzysowa nie przewiduje żadnych szczególnych rozwiązań w tym zakresie. Jeśli natomiast posiadasz wydane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców zaświadczenie, które potwierdza, że sprawa dotycząca udzielenia ochrony międzynarodowej nie została zakończona w terminie 6 miesięcy i opóźnienie nie nastąpiło z Twojej winy, jednak okres ważności Twojego Tymczasowego Zaświadczenia Tożsamości Cudzoziemca minął w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, możesz dalej legalnie pracować. Twoje Tymczasowe Zaświadczenie Tożsamości Cudzoziemca z mocy prawa przedłuża ważność do 30. dnia po zaniesieniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego (nie musisz w tym celu składać żadnego wniosku do urzędu).

2. Rada do Spraw Uchodźców wydała w mojej sprawie negatywną decyzję uchodźczą, czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę pracować?

Niestety nie. Pomimo, że w określonych sytuacjach Twój obowiązek opuszczenia Polski oraz ewentualnego złożenia skargi do sądu administracyjnego został przedłużony na czas trwania epidemii, nie dotyczy to uprawnienia do pracy.

Możesz natomiast złożyć skargę do sądu administracyjnego z wnioskiem o wstrzymanie wykonania negatywnej decyzji uchodźczej. Jeśli w trakcie postępowania uchodźczego byłeś/aś uprawniony do pracy i Rada do Spraw Uchodźców lub sąd administracyjny wstrzymają wykonanie decyzji o odmowie udzielenia Ci ochrony międzynarodowej, od tego momentu będziesz znów uprawniony do legalnej pracy w Polsce (razem z Tymczasowym Zaświadczeniem Tożsamości Cudzoziemca). Będziesz mógł legalnie pracować do momentu wydania prawomocnego wyroku przez sądy administracyjne w Twojej sprawie.

3. Czy mogę legalnie pracować?

  • Dokumenty pobytowe cudzoziemców (w tym także zezwolenie na pobyt i pracę) których ważność kończy się w okresie epidemii lub zagrożenia epidemicznego ulegają automatycznemu wydłużeniu do 30 dni po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Oznacza to, ze w tym okresie możesz pracować dla pracodawcy wymienionego w Twoim zezwoleniu na zasadach takich jak dotychczas.
  • Cudzoziemcy, którzy posiadają oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy, a wskazany w nim okres pracy kończy się w okresie epidemii lub zagrożenia epidemicznego, mogą wykonywać pracę określoną w oświadczeniu u tego samego pracodawcy do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego/ epidemii, bez konieczności wyrabiania nowego zezwolenia na pracę.
  • Okres ważności zezwolenia na pracę oraz zezwolenia na pracę sezonową, którego ostatni dzień ważności przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii, ulega przedłużeniu do upływu 30 dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego/ epidemii (dotyczy to także decyzji o przedłużeniu powyższych zezwoleń)Jeśli złożyłeś/aś wniosek o zezwolenie na pobyt i pracę przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego i otrzymałeś/aś stampilę możesz kontynuować pracę u dotychczasowego pracodawcy na tych samych warunkach. Jeżeli jednak chcesz jednak zmienić pracę a nowy pracodawca uzyska dla Ciebie nowe zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu pracy – również możesz podjąć legalnie zatrudnienie ( warunek: tylko dla osób, które wcześniej pracowały).

4. Czy mogę pracować na podstawie wizy humanitarnej?

Tak. Od 1 grudnia 2020 r. osoby, które przebywają w Polsce na podstawie wizy humanitarnej mogą podejmować pracę bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń na pracę. W okresie ważności Twojej wizy humanitarnej masz tym samym prawo do legalnej pracy w Polsce.

Pamiętaj! Jeśli ważność Twojej wizy humanitarnej (krajowej) kończy się w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, Twoja wiza ulega automatycznemu przedłużeniu do upływu 30 dnia po odwołaniu tego ze stanów, który obowiązywał jako ostatni (stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii). W trakcie tej przedłużonej ważności wizy będziesz także miał prawo do pracy w Polsce.

5. Mój pracodawca ma problemy finansowe w związku z koronawirusem. Jestem zatrudniony/a na podstawie umowy o pracę. Czy mogę ubiegać się o świadczenie postojowe?

O świadczenie postojowe może ubiegać się wyłącznie Twój pracodawca, jeśli spełni warunki przewidziane w przepisach. Jako osoba zatrudniona nie możesz samodzielnie ubiegać się o przyznanie Ci świadczenia postojowego.

Jeśli natomiast jesteś gotowy do pracy, a ze względu na przestój w działalności Twojego pracodawcy, nie możesz wykonywać pracy (i pracodawca nie zawarł porozumienia z przedstawicielami pracowników ani związkami zawodowymi), Twój pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia Ci normalnego wynagrodzenia za ten okres.
Jeśli Twój pracodawca skorzysta z przewidzianej w tarczy antykryzysowej możliwości wnioskowania o świadczenie w związku z przestojem ekonomicznym, Twoje wynagrodzenie będzie mogło zostać zmienione wyłącznie wtedy, jeśli Twój pracodawca zawrze porozumienie z przedstawicielami pracowników lub związkami zawodowymi. Twoje wynagrodzenie nie może być jednak niższe od wynagrodzenia minimalnego.
Jeśli Twój pracodawca nie chce wypłacić Ci wynagrodzenia za ten okres, możesz zwrócić się o pomoc do inspekcji pracy lub sądu pracy. Możesz też zwrócić się o pomoc do Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.

6. Mój pracodawca ma problemy finansowe w trakcie koronawirusa. Jestem zatrudniony/a na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia, o dzieło). Czy mogę ubiegać się o świadczenie postojowe?

Jeśli w związku z koronawirusem doszło do ograniczenia lub zawieszenia świadczenia usług na podstawie zawartych przez Ciebie umów cywilnoprawnych (np. zlecenia, o dziełomożesz ubiegać się o świadczenie postojowe, jeśli:

  • Umowa, na podstawie której pracujesz została zawarta przed dniem 1 kwietnia 2020 r.,
  • Przebywasz legalnie w Polsce,
  • Nie masz innego tytułu do ubezpieczeń społecznych (np. nie jesteś nigdzie indziej zatrudniony/a),
  • Przychód z umowy uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożysz wniosek o świadczenie postojowe, nie był wyższy od 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kwartale 2020 r. wynosiło 5168,93 zł, a więc jeśli złożysz wniosek przed 31 grudnia 2020 r., Twój przychód z umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie może przekroczyć 15 506,79 zł).

W jakiej wysokości przysługuje świadczenie postojowe?

  • Świadczenie postojowe przysługuje zasadniczo w wysokości 80% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. 2 080 zł.
  • Jeżeli suma przychodów z umowy uzyskanych w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku wyniosła mniej niż 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (aktualna kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę to 2600 zł brutto), świadczenie postojowe przysługuje w wysokości uzyskanego wynagrodzenia z tytułu wykonywanych umów.

Jak się ubiegać o świadczenie postojowe?

  • Świadczenie postojowe przyznawane jest na wniosek, który musi złożyć Twój zleceniodawca w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.  W przypadku odmowy złożenia wniosku przez zleceniodawcę możesz złożyć wniosek osobiście (formularz nr RSP-CZ).
  • Wniosek może być złożony wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego na platformie PUE ZUS.
  • Świadczenie może zostać przyznane ponownie na podstawie oświadczenia, w przypadku wykazania, że sytuacja materialna wnioskodawcy nie uległa zmianie.
  • Odmowa przyznania prawa do świadczenia postojowego następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie do sądu.

Więcej informacji znajdziesz tutaj: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/biezace-wyjasnienia-komorek-merytorycznych/-/publisher/details/1/swiadczenie-postojowe-dla-osob-wykonujacych-umowy-cywilnoprawne/2551448

7. Pracuję na podstawie umowy o pracę. W związku z zamknięciem szkoły, przedszkola, klubu dziecięcego lub żłobka muszę opiekować się dzieckiem i nie mogę pracować. Czy przysługuje mi z tego tytułu jakaś rekompensata?

Tak. Jeśli musisz osobiście opiekować się dzieckiem w związku z zamknięciem szkoły (przedszkola, klubu dziecięcego, żłobka), możesz ubiegać się o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Zasiłek przysługuje jedynie w przypadku sprawowania opieki nad:

  • dzieckiem, które nie ukończyło 8 roku życia;
  • dzieckiem z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (do ukończenia 18 roku życia);
  • dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności (do 16 roku życia nie orzeka się o stopniu niepełnosprawności);
  • dzieckiem z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

Jeśli więc masz dziecko, które jest starsze niż 8 lat i nie ma orzeczonej niepełnosprawności ani potrzeby kształcenia specjalnego, nie możesz ubiegać się o dodatkowy zasiłek opiekuńczy, pomimo że Twoje dziecko nie chodzi do szkoły.

Jeśli spełniasz warunki do uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego musisz złożyć oświadczenie do swojego pracodawcy o sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem. Wskaż w nim faktyczny okres, kiedy sprawowałeś/aś osobistą opiekę nad dzieckiem w związku z zamknięciem szkół. Wzór oświadczenia możesz znaleźć tutaj. Dalsze działania powinien podjąć Twój pracodawca.

W razie uzyskania dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie będziesz otrzymywał normalnego wynagrodzenia. Za okres sprawowania osobistej opieki nad dziećmi otrzymasz 80% wynagrodzenia.

Obecnie zasiłek można pobierać do 24 grudnia 2020. Okres ten może zostać wydłużony, jeśli szkoły pozostaną nadal zamknięte.

8. Pracowałem/am na podstawie umowy o pracę. Pracodawca nie wypłaca mi pełnego wynagrodzenia, mówiąc, że nie ma pieniędzy. Co mogę zrobić?

Jeśli Twój pracodawca nie wypłaca Ci wynagrodzenia za okres, w którym byłeś zatrudniony na podstawie umowy o pracę możesz poinformować o tym Państwową Inspekcję Pracy:

Jeśli nie otrzymałeś/aś należnego Ci wynagrodzenia za pracę, możesz także złożyć pozew w sądzie pracy. Aby to zrobić skontaktuj się z prawnikiem. Możesz umówić się na dyżur w Stowarzyszeniu Interwencji Prawnej i poprosić prawnika o pomoc w przygotowaniu pozwu.

Jeśli Twój pracodawca, w związku z problemami finansowymi, ogłosi upadłość i nie ma pieniędzy, żeby wypłacić Twoje wynagrodzenie, będziesz mógł ubiegać się o świadczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (co do zasady tylko za 3 miesiące, kiedy nie otrzymałeś/aś wynagrodzenia).

Pamiętaj! Jeśli Twój pracodawca nie wypłaca Ci wynagrodzenia lub wypłaca je w niepełnym wymiarze, możesz wypowiedzieć umowę o pracę bez zachowania terminów wypowiedzenia. Jeśli podejrzewasz, że sytuacja finansowa Twojego pracodawcy nie poprawi się i dalej nie będzie wypłacał Ci całości wynagrodzenia, warto rozważyć jak najszybsze wypowiedzenie umowy o pracę.

Jeśli Twój pracodawca ze względu na koronawirusa tymczasowo zamknął Twój zakład pracy, nie oznacza to, że może nie wypłacać Ci wynagrodzenia. Jeśli Twoje wynagrodzenie jest ustalane stawką godzinową lub miesięczną kwotą wynagrodzenia, nadal powinieneś/aś otrzymywać wynagrodzenie w tej kwocie. Jeśli Twoje wynagrodzenie było ustalane inaczej (np. na akord, prowizyjnie), przysługuje Ci 60% wynagrodzenia. Twoje wynagrodzenie nie może być nigdy niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (obecnie 2600 zł brutto).

Jeśli Twoja praca jest zamknięta w związku z koronawirusem i Twój pracodawca spełnił dodatkowe warunki (m.in. zawarcia porozumienia z przedstawicielami pracowników lub związkami zawodowymimoże obniżyć Ci wynagrodzenie o 50%. Twoje wynagrodzenie nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę (obecnie 2600 zł brutto, jeśli pracujesz na cały etat). Pamiętaj! Obniżenie wynagrodzenia bez Twojej zgody jest możliwe tylko po podpisaniu porozumienia z przedstawicielami pracowników lub związkami zawodowymi.

Twoja pensja może być także zmieniona, jeśli podpiszesz ze swoim pracodawcą aneks do umowy o pracę lub w drodze wypowiedzenia zmieniającego (zmianę warunków płacy i pracy).

9. Pracowałem na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, nie otrzymałem/am umówionego wynagrodzenia. Mój zleceniodawca mówi, że nie ma pieniędzy. Jak w takiej sytuacji mam prawidłowo dochodzić o swoje, o co mam zadbać?

Jeśli nie otrzyłameś/aś należnego Ci wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło, możesz złożyć pozew o zapłatę przeciwko Twojemu pracodawcy/zleceniodawcy. Pamiętaj, aby zbierać umowy o pracę, korespondencję mailową z Twoim pracodawcą, i inne dokumenty potwierdzające, że faktycznie wykonywałeś dla niego pracę i w jakim wymiarze.

Przed złożeniem pozwu wystosuj do swojego zleceniodawcy wezwanie do zapłaty.

Możesz umówić się na dyżur w Stowarzyszeniu Interwencji Prawnej i poprosić prawnika o pomoc w przygotowaniu pozwu oraz wezwania do zapłaty.

W związku z koronawirusem przepisy przewidują teraz czasową szczególną ochronę osób pracujących na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Jeśli w związku z koronawirusem doszło do ograniczenia lub zawieszenia świadczenia usług na podstawie zawartych przez Ciebie umów cywilnoprawnych (np. zlecenia, o dzieło) możesz ubiegać się o świadczenie postojowe. Więcej o świadczeniu postojowym w takiej sytuacji przeczytasz w odpowiedzi na pytanie nr 6.

10. Czy pracodawca bez mojej zgody może wysłać mnie na przymusowy urlop wypoczynkowy lub urlop bezpłatny w związku z koronawirusem?

Pracodawca nie ma możliwości przymusowego wysłania pracownika na urlop bezpłatny. O urlop bezpłatny może wnioskować wyłącznie pracownik.

Co do zasady, nawet pomimo problemów Twojego pracodawcy, nie może on przymusowo wysłać Cię na urlop wypoczynkowy. To Ty, w porozumieniu z pracodawcą, ustalasz termin swojego urlopu wypoczynkowego. Pracodawca może przymusowo wysłać Cię na urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia.

Pracodawca może także wysłać Cię na urlop wypoczynkowy, bez Twojej zgody, w wymiarze do 30 dni urlopu, jeśli przysługuje Ci urlop wypoczynkowy niewykorzystany za 2019 r. lub lata wcześniejsze.

11. W związku z epidemią koronawirusa mój pracodawca nie ma dla mnie pracy. Byłem/am zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Jak może to wpłynąć na moją sytuację w pracy?

Jeśli u Twojego pracodawcy w związku z koronawirusem nastąpił spadek obrotów, może on zawrzeć ze stroną związkową lub przedstawicielami pracowników porozumienie, w którym obniżone zostanie Twoje wynagrodzenie lub wymiar czasu pracy i wynagrodzenie. Wtedy Twoje wynagrodzenie może być obniżone nawet bez Twojej zgody. Pamiętaj! Nie może być ono niższe niż wynagrodzenie minimalne (2600 zł brutto), jeśli pracujesz na cały etat.

W przeciwnym wypadku (gdy nie zostało zawarte takie porozumienie), w trakcie przestoju, przysługuje Ci normalne wynagrodzenie. Więcej o jego wysokości w odp. na pyt. 8.

Razem (w porozumieniu) z pracodawcą możecie również podpisać aneks do umowy o pracę. W aneksie tym możecie, za zgodą obydwu stron, zmienić warunki Twojej pracy (np. wielkość etatu) lub płacy (wysokość wynagrodzenia).

Jeśli nie dojdziecie do porozumienia, pracodawca może jednostronnie wypowiedzieć warunki Twojej płacy i pracy. Wtedy będziesz mieć określoną ilość czasu na podjęcie decyzji czy przyjmujesz zmienione warunki czy nie. Jeśli ich nie przyjmiesz, umowa o pracę ulega wypowiedzeniu. Takie wypowiedzenie warunków płacy i pracy oraz wypowiedzenie samej umowy o pracę może być później kwestionowane przed sądem pracy, jeśli zostało dokonane niezgodnie z przepisami.

Twoja umowa o pracę może zostać także rozwiązana m.in. za porozumieniem stron lub w drodze wypowiedzenia przez pracodawcę. Jeśli pracodawca rozwiąże z Tobą umowę o pracę w drodze wypowiedzenia musi podać konkretną i rzeczywistą przyczynę, dla której rozwiązuje z Tobą umowę. Później będziesz mógł/mogła odwołać się od takiego wypowiedzenia do sądu. W okresie wypowiedzenia powinieneś/naś otrzymywać normalne wynagrodzenie. Pamiętaj! W niektórych sytuacjach Twoja umowa o pracę nie może być wypowiedziana, np. gdy jesteś w ciąży, czy na urlopie.

Pamiętaj! Jeśli nie znalazłeś/aś jeszcze nowej umowy, a zgodzisz się na rozwiązanie dotychczasowej umowy o pracę za porozumieniem stron, nie będziesz mieć prawa do zasiłku dla bezrobotnych przez okres 6 miesięcy! Więcej o zasiłkach dla bezrobotnych w odp. na pyt. 12.

12. Czy w przypadku, gdy pracodawca zwolnił mnie z pracy mogę otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych i na jaki okres?

Aby ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych musisz spełnić szereg wymagań. Są to m.in.:

  • w przeciągu ostatnich 6 miesięcy nie rozwiązałeś umowy o pracę za porozumieniem stron ani w drodze wypowiedzenia umowy o pracę,
  • w przeciągu ostatnich 6 miesięcy umowa o pracę nie była z Tobą rozwiązana „bez wypowiedzenia” z Twojej winy,
  • pracowałeś/aś przez ostatnich 18 miesięcy co najmniej 365 dni łącznie (niekoniecznie w jednym ciągu) i osiągałeś minimalne wynagrodzenie (obecnie w 2020 r. – 2600 zł brutto, w 2019 r. – 2250 zł brutto). To mogła być praca na podstawie umowy o pracę, ale także np. umowa zlecenia lub umowa o świadczenie usług. Uwaga! Jeśli jesteś obywatelem Ukrainy i w przeciągu ostatnich 18 miesięcy pracowałeś też w Ukrainie, okres Twojej pracy w Ukrainie liczy się do wskazanego okresu 365 dni (o ile spełniasz pozostałe warunki, też dotyczące wysokości uzyskiwanego wynagrodzenia),
  • nie prowadzisz własnej firmy,
  • jeśli jesteś kobietą, to nie masz więcej niż 60 lat, a jeśli jesteś mężczyzną, to nie masz więcej niż 65 lat,
  • nie pobierasz zasiłku stałego,
  • przebywasz w Polsce na podstawie m.in. statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej, zezwolenia na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE, zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany, zezwolenia na pobyt czasowy (na podstawie art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach), zezwolenia na pobyt czasowy na podstawie art. 114 ust. 1 lub 1a lub art. 126 ust. 1 ustawy o cudzoziemcach lub wizy w celu pracowniczym, jeśli bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotny byłeś zatrudniony nieprzerwanie w Polsce przez okres minimum 6 miesięcy, jesteś członkiem rodziny obywatela polskiego i w związku z tym uzyskałeś lub ubiegasz się o zezwolenie na pobyt w Polsce.

Ubiegając się lub pobierając zasiłek dla bezrobotnych możesz zostać skierowany na szkolenie, do pracy lub do wykonania prac społecznie użytecznych (maksymalnie 10 godzin w tygodniu). Jeśli odmówisz bez uzasadnionej przyczyny, możesz nie otrzymać lub utracić zasiłek dla bezrobotnych.

Będziesz mógł co do zasady pobierać zasiłek dla bezrobotnych przez okres 6 miesięcy. Jeśli natomiast m.in. samotnie wychowujesz co najmniej jedno dziecko młodsze niż 15 lat lub jeśli wychowujesz dziecko młodsze niż 15 lat, a Twój partner/ka jest także bezrobotny/a i nie przysługuje mu/jej już zasiłek dla bezrobotnych, okres, na który przyznają Ci zasiłek dla bezrobotnych przedłuży się do roku.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych wynosi:

  • 861,40 zł/miesięcznie przez pierwsze 90 dni prawa do zasiłku,
  • 676,40 zł/miesięcznie przez dalszy okres.

Wysokość zasiłku może ulec obniżce (80% powyższej kwoty) lub podwyżce (120% powyższej kwoty) w zależności od Twojego stażu pracy.

Dokumenty

13. Boję się, że ważność mojego Tymczasowego Zaświadczenia Tożsamości Cudzoziemca (TZTC) lub Karty Pobytu upłynie w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i nie będę mógł/mogła wyrobić nowych dokumentów.

Nie martw się. Jeśli ważność TZTC lub Karty Pobytu upłynie w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (od 14 marca 2020 r.), jego ważność automatycznie przedłuża się. Twoje dokumenty będą ważne przez okres 30 dni od daty ustania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni). Jeśli więc np. stan epidemii zakończy się 1 czerwca 2020 r. i nie zostanie wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego, Twoje dokumenty będą ważne do 1 lipca 2020 r. Nie musisz składać żadnych dodatkowych wniosków w tej sprawie.

Postępowania w urzędach

14. Dostałem/am negatywną decyzję w sprawie zezwolenia na pobyt w Polsce (pobyt czasowy, pobyt rezydenta długoterminowego UE, pobyt stały). Co mam zrobić?

Musisz złożyć odwołanie w terminie wskazanym w pouczeniu (zazwyczaj w terminie 14 dni). Odwołanie możesz złożyć za pośrednictwem poczty (za potwierdzeniem nadania), drogą elektroniczną (przy pomocy profilu zaufanego lub podpisu elektronicznego) lub osobiście w biurze podawczym. Jeśli urząd, który wydał decyzję w I instancji w Twojej sprawie ma czynne biuro podawcze, możesz złożyć tam odwołanie osobiście. Pamiętaj, aby żądać wydania Ci potwierdzenia złożenia odwołania na jego dodatkowej kopii.

W związku z koniecznością minimalizowania kontaktów międzyludzkich w trakcie trwania epidemii, warto rozważyć wysłanie odwołania drogą elektroniczną lub za pośrednictwem poczty (przy zachowaniu niezbędnych środków bezpieczeństwa – m.in. maseczki, odpowiedniego dystansu od innych).

15. Czy mogę złożyć odwołanie od negatywnej decyzji drogą elektroniczną?

Tak. Jeśli chcesz, możesz złożyć odwołanie od decyzji administracyjnych za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Aby móc to zrobić, musisz posiadać Profil Zaufany. Do jego założenia będziesz potrzebować nr PESEL.

O tym jak wyrobić Profil Zaufany dowiesz się tutaj: https://www.gov.pl/web/gov/zaloz-profil-zaufany

Możesz następnie złożyć odwołanie do konkretnego urzędu za pomocą platformy epuap.gov.pl. Pamiętaj, aby przed wysłaniem odwołania do urzędu podpisać go profilem zaufanym. Po wysłaniu odwołania do urzędu w Twojej elektronicznej skrzynce nadawczej powinieneś otrzymać Urzędowe Potwierdzenie Przedłożenia lub Urzędowe Potwierdzenie Odbioru. Uznaje się, że tego dnia skutecznie złożyłeś/aś odwołanie.

16. Moja sprawa o zezwolenie na pobyt lub o zezwolenie na pracę w urzędzie trwa dłużej niż powinna. Co mogę zrobić?

Zazwyczaj Twoje sprawy w urzędach (m.in. legalizacja pobytu, zezwolenie na pracę) powinny zakończyć się w I instancji w przeciągu miesiąca, a jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana, to w przeciągu dwóch miesięcy. Odwołanie od negatywnej decyzji powinno być natomiast rozpatrzone w przeciągu miesiąca.

Więcej o tej procedurze, łącznie z dostępnymi wzorami, znajdziesz tutaj.

Ogólne

17. Tarcza antykryzysowa przedłużyła mój legalny pobyt w Polsce. Czy mogę też podróżować po Unii Europejskiej?

Jeśli okres Twojego legalnego pobytu (na podstawie wizy, zezwolenia na pobyt, ruchu bezwizowego) zakończył się w trakcie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, tarcza antykryzysowa przedłużyła Twoje prawo do legalnego pobytu w Polsce. Twój pobyt w Polsce jest legalny do upływu 30 dni następującego po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii (w zależności od tego, który obowiązywał jako ostatni).

Nie daje Ci to natomiast prawa do pobytu ani podróżowania po państwach obszaru Schengen. Pomimo że możesz legalnie przebywać w Polsce, nie możesz legalnie wyjechać do innego państwa Unii Europejskiej powołując się na przepisy tarczy antykryzysowej.

18. Utraciłam pracę lub zmniejszono mi wynagrodzenie. Czy mogę ubiegać się o obniżkę czynszu za mieszkanie?

Obecnie tarcza antykryzysowa nie przewiduje specjalnych uregulowań w takich sytuacjach. Możesz spróbować renegocjować umowę najmu z wynajmującym. Powiedz mu o szczególnej sytuacji, w jakiej się znalazłeś. Być może uda Wam się zawrzeć porozumienie i zmniejszyć wysokość czynszu na okres epidemii w drodze aneksu do umowy.

W określonych sytuacjach możesz natomiast ubiegać się o dodatek mieszkaniowy, który pomoże Ci pokryć koszty najmu. Dodatek mieszkaniowy pomoże Ci pokryć pewną część czynszu (do 20%). Aby ubiegać się o dodatek mieszkaniowy musisz spełniać WSZYSTKIE poniższe warunki:

  • Mieć prawo do mieszkania (np. umowę najmu lub podnajmu)
  • Twój średni miesięczny dochód z 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku nie przekracza 2100,00 zł, jeśli mieszkasz sam. Jeśli mieszkasz z rodziną, to na każdego członka rodziny nie może przypadać miesięcznie dochód wyższy niż 1500 zł (jeśli więc, masz trzyosobową rodzinę, to średnio przez okres 3 miesięcy do dnia złożenia wniosku o dodatek mieszkaniowy Wasza rodzina nie może mieć dochodu wyższego niż 4500 zł). Uwaga! Do dochodu nie wlicza się m.in. zasiłków z pomocy społecznej ani 500+.
  • Mieszkanie lub dom, w którym mieszkasz nie może przekraczać kryterium metrażowego Co do zasady kryterium metrażowe wynosi:
Ilość os. w gospodarstwie domowym Maksymalna powierzchnia (w m2) Maksymalna powierzchnia, jeśli udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60% (w m2)
1 45,5 52,5
2 52 60
3 58,5 67,5
4 71,5 82,5
5 84,5 97,5
6 91 105
Na każdą kolejną osobę w rodzinie przypada dodatkowo 6,5 7,5

Możesz złożyć wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego w urzędzie miasta (dzielnicy) właściwym ze względu na Twoje miejsce zamieszkania.

19. Czy w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii mogę wrócić do swojego kraju?

O ile nie odbywasz urzędowej kwarantanny, nie ma żadnych formalnych przeszkód, abyś wrócił/a do swojego kraju. Pamiętaj jednak, że ze względu na ograniczenia w funkcjonowaniu przejść granicznych (aktualnie otwarte polskie przejścia graniczne możesz sprawdzić tutaj: https://granica.gov.pl/index.php?v=pl), a także ograniczenia w ruchu samolotowym oraz autokarowym, faktyczne zorganizowanie powrotu do Twojego kraju może być utrudnione. Jeśli planujesz jechać tranzytem, przed wyjazdem upewnij się, że masz prawo przekraczać terytorium poszczególnych państw bez konieczności poddania się kwarantannie ani innych dodatkowych wymogów (np. testu na obecność wirusa COVID-19).

20. Chcę załatwić sprawę urzędową nie wychodząc z domu. Czy mogę to zrobić?

Dużą część spraw urzędowych, takich jak złożenie wniosków, odwołań, skarg do sądu administracyjnego, pism do urzędów, możesz załatwić nie wychodząc z domu. Są to takie sprawy, gdzie nie jest wymagana Twoja osobista obecność (inaczej niż np. w celu złożenia linii papilarnych).

Aby to zrobić musisz posiadać lub założyć Profil Zaufany na platformie epuap. Do tego będzie potrzebny Ci nr PESEL.
O tym jak założyć Profil Zaufany dowiesz się tutaj:
https://www.gov.pl/web/gov/zaloz-profil-zaufany

Możesz następnie składać pisma do urzędów za pomocą platformy epuap.gov.pl

21. Otrzymałem negatywną decyzję w sprawie o udzielenie ochrony międzynarodowej, jak długo będę otrzymywał pomoc socjalną i opiekę medyczną?

Jeśli termin udzielania Ci pomocy socjalnej i opieki medycznej w ramach postępowania uchodźczego upłynąłby w trakcie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (po 14 marca 2020 r.), Twoja sytuacja w zakresie pomocy socjalnej i opieki medycznej nie ulega zmianie.

Będziesz uprawniony do uzyskiwania pomocy socjalnej i opieki medycznej, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek dodatkowych czynności, aż do upływu 30 dnia od dnia zniesienia stanu epidemii lub zagrożenia epidemiologicznego (w zależności od tego, który obowiązywał ostatni).

Pamiętaj! Jeśli dostałeś negatywną decyzję od Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców i chcesz ją zaskarżyć, musisz i tak zrobić to w terminie 14 dni od daty jej odebrania (lub 7 dni, jeśli decyzja została wydana w trybie przyspieszonym)! Jeśli natomiast dostałeś decyzję od Rady do Spraw Uchodźców, z którą się nie zgadzasz, masz 30 dni na wysłanie skargi na tę decyzję.

grafika: Fusion Medical Animation / Unsplash

Udostępnij