Advokat,_Engelsk_advokatdräkt,_Nordisk_familjebok8 stycznia 2015 r. Stowarzyszenie przesłało do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych uwagi, które przygotowaliśmy do – opracowanego w tym resorcie – projektu ustawy nowelizującej ustawę o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP.

Trwające obecnie w MSW prace legislacyjne związane są z koniecznością wdrożenia do polskiego prawa wewnętrznego przepisów nowej dyrektywy proceduralnej (2013/32/UE) oraz nowej dyrektywy recepcyjnej (2013/33/UE), dotyczących przyjmowania i rozpatrywania wniosków cudzoziemców o udzielenie im ochrony przed prześladowaniami. Niestety, ze względu na upływający już w połowie 2015 r. termin wprowadzenia tych rozwiązań do prawa wewnętrznego, MSW zmuszone było zrezygnować z pogłębionej dyskusji nad reformą prawa azylowego i ograniczyć się (w przygotowanym projekcie) do postanowień, które zapewnią zgodność prawa polskiego z przepisami dyrektyw.

W projekcie ustawy wprowadzono przepisy, na podstawie których ma zostać stworzony system nieodpłatnej pomocy prawnej dla cudzoziemców ubiegających się o ochronę międzynarodową oraz dla cudzoziemców, wobec których prowadzone jest postępowanie o zobowiązanie do powrotu (postępowanie „deportacyjne”).

Proponowane przez MSW rozwiązania w tym zakresie stanowią odpowiedź na zgłaszane od wielu lat (m.in. przez SIP i inne organizacje pozarządowe) postulaty i dają nadzieję, że cudzoziemcy należący do grup szczególnie wrażliwych (uciekający przed prześladowaniami i wobec których ma zostać orzeczony nakaz powrotu do kraju pochodzenia) będą mieli zapewnioną odpowiednią pomoc prawną. W chwili obecnej działania organizacji pozarządowych udzielających takiej pomocy oparte są na środkach pozyskiwanych z funduszy europejskich, co – niestety – nie gwarantuje ciągłości świadczenia takiej pomocy (por. Fundusz Azylu, Migracji i Integracji – opóźnienia i ich konsekwencje / Dostęp do bezpłatnej pomocy prawnej – skarga SIP do Komisji Europejskiej). Odnosząc się generalnie pozytywnie do proponowanych rozwiązań, pragniemy podkreślić, że wymagają one dalszej dyskusji.

Wśród najpoważniejszych braków projektu ustawy znajduje się niezagwarantowanie cudzoziemcom, którym organy administracji odmówiły nadania statusu uchodźcy albo udzielenia ochrony uzupełniającej, prawa do pozostania w Polsce w okresie rozpoznawania przez wojewódzki sąd administracyjny skargi na takie decyzje. Zgodnie z przepisami dyrektywy proceduralnej cudzoziemcowi ubiegającemu się o ochronę międzynarodową przysługuje prawo zaskarżenia decyzji administracyjnej do sądu oraz – co najważniejsze – prawo do oczekiwania przez niego na orzeczenie sądu na terytorium państwa członkowskiego. W warunkach polskich, sądem w rozumieniu dyrektywy jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (nie – Rada do Spraw Uchodźców). Niestety, zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami i zgodnie z projektem ustawy, nawet wobec cudzoziemca, który skorzystał z prawa do skargi, Straż Graniczna wszczynać będzie postępowanie o zobowiązanie do powrotu. Uważamy, że jest to niezgodne z postanowieniami dyrektywy proceduralnej.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się ze obszernymi uwagami Stowarzyszenia.

grafika: Nordisk familjebok, domena publiczna

Udostępnij