W związku ze Światowym Dniem Uchodźcy Stowarzyszenie Interwencji Prawnej Amnesty International, Helsińska Fundacja Praw Człowieka i Polska Akcja Humanitarna alarmują o trudnej sytuacji dzieci cudzoziemców w Polsce.
Rocznie ok. 500 cudzoziemskich dzieci, w tym dzieci uchodźczych, wraz z opiekunami zostaje zatrzymanych i umieszczonych w strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców. Pobyt w takich ośrodkach może trwać nawet 12 miesięcy i wiąże się z faktycznym pozbawieniem wolności, sam ośrodek i reżim w nim panujący wzorowany jest także na rozwiązaniach więziennych. “Dzieci, w szczególności dzieci pozostające bez opieki, nie powinny być umieszczane w detencji tylko z tego powodu, że są cudzoziemcami.” mówi Agnieszka Kunicka z Polskiej Akcji Humanitarnej.
Polska jest zobowiązana do przestrzegania praw dziecka, również cudzoziemca, poprzez przyjęte przez zobowiązania międzynarodowe (m.in. Konwencję Praw Dziecka, przepisy prawa Unii Europejskiej). Pomimo tego polskie sądy orzekają o umieszczeniu rodzin z dziećmi w ośrodkach strzeżonych często bez żadnego badania wpływu takiego środka na małoletnich. Zdarza się nawet, że uzasadniają wydanie takiego postanowienia lakonicznym powołaniem się na dobro dziecka.
Dzieci przebywające w strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców nie uczęszczają na lekcje w szkole, tylko na zajęcia edukacyjne o ograniczonym zakresie prowadzone na terenie ośrodka. “Europejski Trybunał Praw Człowieka wskazuje, że pobyt dzieci w ośrodkach strzeżonych powoduje u nich niczym nieuzasadnione cierpienie ponadto samo umieszczenie, nawet krótkotrwałe, dzieci w detencji może doprowadzić do nieodwracalnych skutków w ich psychice i zaburzeń w ich rozwoju psychicznym.” mówi Katarzyna Słubik z Stowarzyszenia Interwencji Prawnej.
Polskie organizacje pozarządowe prowadzą kampanię na rzecz wprowadzenia zakazu umieszczania dzieci cudzoziemskich w zamkniętych ośrodkach strzeżonych. “Jednocześnie postulujemy wprowadzenie praktyki stosowania środków, alternatywnych do detencji, tj. wyznaczenia cudzoziemcowi miejsca zamieszkania i zobowiązania go do zgłaszania się do właściwego organu dozoru” mówi Jacek Białas z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.
Przy okazji Światowego Dnia Uchodźcy organizacje pozarządowe przypominają również o trwającej akcji abolicyjnej. Jeszcze przez dwa tygodnie cudzoziemcy przebywający nielegalnie na terenie Polski, także ci którzy ubiegali się bezskutecznie o nadanie statusu uchodźcy i spełniają określone wymogi, mogą składać do właściwego wojewody wnioski o zalegalizowanie pobytu. Na chwilę obecną cudzoziemcy w ramach akcji złożyli prawie 7,7 tys. takich wniosków. Jest to liczba, która przewyższa sumę wszystkich wniosków złożonych w trakcie dwóch poprzednich akcji abolicyjnych.
Zdaniem organizacji pozarządowych, inicjatywa przeprowadzenia akcji abolicyjnej zasługuje na pochwałę. Organizacje postulują także wprowadzenie stałego mechanizmu abolicyjnego do ustawy. Taki mechanizm stworzyłby możliwość zalegalizowania pobytu cudzoziemca, po spełnieniu przez niego określonych warunków.